Interview met Ella van de Ven

door Ankie Werner

“Als ik wat groots maak, dan is het hele huis een werkplaats; alles zit onder het stof, de kalk, het grit en dan lopen hier wel zes potige mannen een hele week rond te klossen”.

Rondkijkend in het keurig opgeruimde atelier van Ella van de Ven met twee werkstukken van klei in bewerking onder natte lappen in het atelier op de eerste verdieping van haar huis en mij de gezellige maar ook strak ingerichte woonkamer herinnerend waar ik reeds eerder een kopje koffie dronk, probeer ik mij die complete chaos voor te stellen. Het Indiëmonument in het Broersepark is zonder sokkel 170 cm hoog en de mallen van de twee grote half ronde delen kunnen onmogelijk ooit langs de trap of over de balkonrand naar beneden zijn getransporteerd. Nieuwsgierig vraag ik daarom hoe zo'n groot beeld op 1 hoog met spiltrap vervaardigd is en daarna vervoerd.

“Brons is meestal hol maar ik bouw het eerst massief hier in het atelier. Het rechterdeel met de staande figuren heb ik anders gebouwd dan het linkerdeel. Rechts ben ik begonnen met een lasconstructie van betonijzer en die vul ik op met meters van met de hand gevlochten ijzerdraad waar ik zo om de 10 cm houtjes draai. Daar vul ik het hele frame mee. Daarop breng ik grijze rivierklei aan, die ik nat hou. Zo blijft het goed zitten en krijg ik ook geen barsten. Om het gewicht door mijn atelier te spreiden van dit rechter deel, heb ik dat onderdeel in drie vertikale stukken geknipt die later na het gieten dan weer aan elkaar gelast moeten worden. Voor de zekerheid heb ik ook maar even naar de Dienst Bouw en Woningtoezicht gebeld of ze wilde doorrekenen of de vloer van mijn eerste verdieping dat gewicht wel zou kunnen dragen. Het linkergedeelte, waar geen losse figuren te zien zijn maar alleen mensen uit verleden in relief, heb ik van hout gebouwd . Daarover heb ik een gaas aangebracht van gedraaid koperdraad. Dat draad draai ik zelf. Als je het niet draait, glijdt de was er af. Het relief heb ik helemaal in was gemaakt. Op een dag vind ik het af of moet het dat zijn vanwege deadlines en vraag ik of the bronsgieterij (Volkers uit Geldermalsen) wil langs komen. Zij brengen dan eerst met een grove kwast gips met gravel aan -zodat alle details zichtbaar blijven- en vervolgens nog dikkere lagen gips met veel gravel daar overheen. In het totaal zijn van de verschillende gedeeltes 27 mallen gemaakt. Het duurt ongeveer een uur voordat elke mal uitgehard is en daarna moeten al die mallen een voor een de trap af en wacht je heel stil met geknepen tenen tot dat je het seintje krijgt dat de bronsgieters veilig met hun aanhangwagen in Geldermalsen aan zijn komen. Er is dan geen weg terug meer omdat tijdens het maken van de mallen je hele conceptkunstwerk uit elkaar wordt gerukt. In de gieterij maken ze de mallen schoon en wordt er een waslaag in gedrukt zo dik zo als later de bronslaag zal worden. In de oven worden die mallen met hun contrakant helemaal leeg gestookt waarna ze tot boven aan toe in het zand worden ingegraven en alleen maar het schenktuitje nog uitsteekt. Hier gaat het vloeibare hete brons in. Er mogen geen luchtbellen achterblijven. Na 24 uur uitharden wordt de mal stukgeslagen en zijn de delen voor verdere bewerking klaar. De gieterij gaat dan ciceleren,  m.a.w. ontdoet de gietstukken van ruwe stukken en giettuitjes waarna ze de onderdelen aan elkaar lassen. Het beeld heeft dan een donkergele kleur en moet vervolgens gepatineerd worden om een mooie donkere kleur te krijgen. Vroeger deden ze dat door paardenpis of door alle medewerkers er enkele weken op te laten piesen maar tegenwoordig gebeurt dat door zuren en hitte. De letters van het gedicht en de spiegel in het linkerdeel zijn gepolijst. Het gedicht op het monument heb ik geschreven omdat die woorden de kern vormen van dit monument”.

Ik neem mij voor het te reciteren als ik tussen de beide beeldhelften in het Broersepark na dit gesprek zal staan.

In Amstelveen maar ook ver daar buiten staan veel beelden van Ella. Haar website www.ellavandeven.com laat een klein deel van haar enorme oeuvre zien.